Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi, yaşayan bütün canlıların bir takım doğal haklara sahip olduğunun ve insanlar tarafından hayvanlara saygı gösterilmesinin, bir insanın bir diğerine gösterdiği saygıdan ayrı tutulamayacağının altını çizmektedir.

 Evcil hayvan sahipleri her şeyden önce haklarını bilmelidir. Böylelikle, hem kendilerinin hem de hayvanlarının mağdur olmasının önüne geçebileceklerdir. Bu bağlamda, evde evcil hayvan beslerken bilinmesi gereken bir kaç hukuki nokta bulunmaktadır ki hayvan-severlerin haklarını öğrenmeleri, hem kendilerinin hem de evcil hayvanlarının haklarını savunabilmelerini sağlayacaktır.

 İlk bakılması gereken belge; Apartman Yönetim Planı’dır. Yönetim Planı’nda evde evcil hayvan beslenmesinin yasak olup olmadığı ile ilgili madde tespit edilmelidir. Apartman Yönetim Planı, Tapu Sicil Daireleri’nde, belediyelerde ve gayrimenkullerin işlem dosyalarında bulunabilir.

 Eğer evde hayvan beslemek yasak ise; Yönetim Planı apartmanın anayasası olarak kabul edildiğinden, hayvan lehine yapılabilecek bir şey olmayacaktır. Ancak hayvanın tahliyesi için Yönetim Planına aykırılıktan tahliye davası açılmış olması gerekir. Bu şartlar altında da yargılama yapılmalıdır. Yargılama sonunda hayvanın tahliyesine karar verilebilir. Herhangi bir yargı kararı olmadan, genel kurul kararı ve/veya yönetim kurulu kararı ile hayvan tahliye edilememektedir.

En Çok Merak Edilenler

Apartmanda evcil hayvan beslenebilir mi?

Bu konu ile ilgili olarak, apartman Yönetim Planı’na bakılmalıdır. Yönetim Planı’nda açıkça “hayvan besleme yasağı” var ise; hakkınızda Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca Yönetim Planı’na aykırılıktan tahliye davası açılabilir.

Apartman Genel Kurul Kararı ile evcil hayvanımı evimden göndermem sağlanabilir mi?

Yönetim Planı esas alınmaktadır. Genel Kurul Kararı ya da Yönetim Kurulu Kararı ile evdeki hayvana dokunulamaz.

Apartmanda büyük bir köpeğe bakmak, evden tahliye edilmek için geçerli bir sebep olarak gösterilebilir mi?

Yönetim Planı’nda, evde hayvan bakma yasağı var ise; büyüklüğüne bakılmaksızın tahliye davası açılarak evden gönderilebilir. Eğer, Yönetim Planı’nda yasak yok ise, evcil hayvanın her ne boyutta olursa olsun evden gönderilmesi istenemez. Ancak, tehlikeli ve saldırgan olarak nitelendirilebilen ve de apartmanda serbest bırakılan bir evcil hayvan olması söz konusu ise; hem Türk Ceza Kanunu uyarınca savcılığa şikayette bulunmak, hem de Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yer alan kat maliklerinin yükümlülüklerine aykırılık sebebi ile dava açılabilecektir.

Apartmanda evcil hayvan bakımında mülk sahibi ya da kiracı olmak arasında fark var mıdır?

Yönetim Planı’nda evde hayvan beslenmesi ile ilgili yasak olup olmadığına bakılmalıdır. Yasak var ise, mülk sahibi kiracının tahliye edilmesi talep edilebilir. Eğer Yönetim Planı’nda yoksa; kiracı veya mülk sahibi olmak, diğer kat maliklerine karşı bir farklılık yaratmayacaktır. Yine bakılması gereken husus; evde hayvan beslenmesi ile ilgili yasak olup olmadığıdır. Yasak var ise; direkt olarak Kat Mülkiyeti Kanunu’na aykırılıktan hayvanın evden tahliyesi için dava açılabilir. Eğer yasak yok ise; bu sefer diğer kat malikleri, evdeki köpeğin diğer komşulara rahatsızlık verdiği iddiasını ispat ederek bu davayı açabilirler. Dava yoluna gidilmeden, sadece imza toplanarak, evcil hayvanın evden gitmesi sağlanamaz.

Polis, zabıta ve/veya diğer yetkililer evcil hayvanımızı evden tahliye edebilir mi?

Hayır yoktur. Her ne kadar kabul etmesek de, Türk hukukunda hayvan “mal” olarak kabul edilmektedir ve kişilerin mülkiyet hakları, Anayasal bir hak olarak korunur. Yargılama sonunda aksibir karar çıkar ise, icra yolu ile evcil hayvanı evden tahliye edebileceklerdir. Ek olarak, yasaklı ırklar ile ilgili uygulamaya koyular bir genelge uygulamaya konulur ise, hakkında şikayet yapılan hayvan görüldüğü yerde, yetkililer tarafından alıkonulabilecektir. Öte yandan, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği altında, hayvan sesleri yer almamaktadır. Buna göre de, bir evcil hayvan sadece ses çıkarıyor gerekçesi ile, hakkında tahliye kararı çıkarılamaz.

İlgili Yasal Düzenlemeler

• Hayvanları Koruma Kanunu gereğince,hayvanların yaşam haklarını yasal güvence altına alınmıştır. Bir hayvanı sahibinden veya yaşadığı yerden ayırmaya yönelik her türlü teşebbüs, baskı ve karar sadece besleyen insana değil hayvana da şiddet unsurları içerir ve yasalar şiddete karşı insanı nasıl koruyorsa hayvanı da korumaktadır. Sahipli hayvan “mal” kapsamında olması nedeni ile Türk Ceza Kanunu kapsamındadır. Sahipli bir hayvanın yaşam hakkına kast etmek, zarar vermek veya zarar vereceği ile tehdit etmek de suçtur ve cezaya tabidir. Sahipli hayvana sadece mahkemeler müdahale edebilir; başka hiçbir kurum veya kişi müdahale edemez.Belediyelerin topladıkları sahipsiz hayvanları kısırlaştırdıktan sonra aldıkları yere bırakmaları ise yasal bir hükümdür. Hiçbir hayvanın yeri değiştirilemez, alıştığı ve yaşadığı yerde yaşamı kanunlarla desteklenmektedir.
• Hayvanları Koruma Kanunu, belediyelerin bütün ilgili aşamalarda ve ayrıca sahipsiz hayvanların bakılıp beslenmesinin gönüllülerce yapılmasını da hükme bağlamıştır. Hayvanlara sokaklarda yasaklar koymak, onları besleyen gönüllülere engel olmaya çalışmak, merhamet ve vicdan duygularına aykırı olduğu gibi, yasaya da aykırıdır.

Unutulmamalıdır ki, evcil bir hayvan sahiplenmek, sahiplenen açısından çeşitli sorumluluklar doğuran bir davranıştır. Bu sorumluluklar hem hukuki hem de cezai sonuçlar doğurabilecektir. Bu sebeple, evcil hayvan sahiplenmenin sorumluluğunu düşünmeden bir heves ile ciddi bir karar alınmadan önce bilinmesi gereken noktalar titizlikle araştırılmalı ve taraflar için uzun vadede mutsuzluk getirecek bir aksiyon alınmamasına özen gösterilmelidir.